نرخ‌های نجومی و معضل شهریه مدارس

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ تحصیل و آموزش رایگان همگانی جزو قانون اساسی کشورمان است؛ آموزشی که همه سطوح علمی دانش آموزان مقاطع مختلف را دربر می گیرد. تعداد بالای دانش آموزان در یک کلاس و درخواست آموزش های فوق برنامه، تقویتی و تفریحی در کنار آن سبب شده است مدارس غیرانتفاعی با هدف کاهش بار آموزشی از دوش مدارس دولتی در ساختار آموزشی کشور آغاز به کار کنند و خانواده هایی که خواستار اینگونه آموزش ها و تقویت آموزشی فرزندشان بودند، از این مدارس استقبال کردند.

مدارسی که از دانش آموزان شهریه دریافت می کنند و در مقابل، فضای آموزشی خلوت تر و آموزش های فوق برنامه و تقویتی در اختیار می گذارند. شهریه ای که این روزها خبرساز شده است و هر روز با اعداد و ارقام عجیب و غریب تر سبب گریزان شدن بیشتر والدین از این مدارس به مدارس دولتی می شود.

جای خالی عدالت آموزشی

تحقیقات میدانی حاکی از آن است برخی مدارس نه تنها آموزش ها، کلاس های تقویتی و فوق برنامه ندارند که گاهی معلمان و مربیان کم تجربه ای را به کار می گیرند و فضای آموزشی متناسب با نیازهای دانش آموزان ندارند؛ حتی به گفته یک مقام آموزشی، از حد مدارس دولتی بالاتر که هیچ، گاهی پایین تر هستند.

نرخ های نجومی شهریه مدارس غیرانتفاعی و افزایش گاه بی ضابطه پای خود را به برخی مدارس دولتی با پوشش کمک به مدرسه باز کرده است

هرچند نباید از تبلیغات برخی مدارس و وعده های موفقیت های تحصیلی دانش آموزان آن و کسب رتبه های تک رقمی در کنکور و المپیادهای مختلف یا تبلیغات فریبنده «کودک خود را به ما بسپارید، نخبه تحویل بگیرید» گذشت، اما شهریه هایی که گاهی مدارس با عنوان پیش ثبت نام دریافت می کنند و تا پایان سال تحصیلی مبالغ هنگفتی با عنوان شهریه تکمیلی دریافت می کنند، قابل تأمل و البته پیگیری و بررسی است. هستند مؤسساتی که با دریافت شهریه های هنگفت و گاه دلاری، امتیازات فوق لاکچری رفاهی و آموزشی ویژه ای دراختیار دانش آموز و خانواده اش قرار می دهند و همان گونه که تبلیغ کرده بودند، سبب ارتقای سطح آموزشی دانش آموز به نسبت دیگر دانش آموزان می شوند که این نیز خود در مقابل کلیدواژه عدالت آموزشی جای بررسی دارد.

شهریه اضافی تحت عنوان کمک به مدرسه!

نرخ های نجومی شهریه مدارس غیرانتفاعی و افزایش گاه بی ضابطه پای خود را به برخی مدارس دولتی با پوشش کمک به مدرسه باز کرده است؛ چنانچه مدرسه ای که اندکی نامش برسر زبان ها می افتد، به راحتی درخواست مبالغی می کند و به بهانه برپایی کلاس های هوشمند یا معمولی به طبقه بندی دانش آموزان در کلاس های مختلف مبادرت می ورزد.

وقتی شهریه ۱۱ میلیون تومانی مدرسه ای ابتدایی بدون هیچ کلاس فوق برنامه ناگهان از سوی مؤسسان آن ۳۰ میلیون اعلام می شود، درخواست 1 تا ۴ میلیون تومانی و گاهی فراتر از آن از سوی برخی مدارس دولتی برای هوشمندسازی و کمک به مدرسه غیرمتعارف نیست.

به گزارش برخی منابع خبری، هرساله نرخنامه های مصوب بسیاری برای مدیریت شهریه مدارس غیردولتی از سطح معلمان و اساتید آنها و آموزش های ضمن خدمتشان تا دروس و نحوه ارائه آن و نیز ابزار آموزشی و فضای مؤسسه ابلاغ می شود و موارد بسیاری در تعیین نرخ شهریه مدارس تأثیرگذارند،  اما برخی مدیران به هیچ مصوبه ای پایبند نیستند و درنهایت با چرتکه شخصی نرخ خود را تعیین، اعلام و دریافت می کنند؛ نرخ هایی گاه چنان نامتعارف  که از توان خانواده برای پرداخت حتی اقساطی خارج است.

قانونی برای تعیین نرخ شهریه

مطابق ماده ۱۵ قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی، مبنای تعیین شهریه دوره تحصیلی، سطح آموزشی- پرورشی و تربیتی، برنامه سال تحصیلی، فعالیت‌های فوق برنامه، فضای فیزیکی، تجهیزات و امکانات به روز (ازجمله آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و سالن‌ها) است و در این راستا به نیروی انسانی شاغل در مدارس غیردولتی و دارای صلاحیت‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای متناسب با دوره‌های تحصیلی و برنامه سال تحصیلی، فضای آموزشی، تجهیزات و امکانات توجه ویژه شده و در محوریت تعیین هزینه‌های تمام شده هر مدرسه قرار گرفته است. همچنین کیفیت و امتیاز کسب شده در این مؤلفه‌ها در تعیین مبلغ شهریه بسیار اثرگذار است.

براین اساس احمد محمودزاده، رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش و پرورش حداقل و حداکثر شهریه مدارس غیردولتی را میان ۵ تا ۴۸ میلیون تومان اعلام کرد و گفت، سال جاری در فرمول شهریه مدارس غیر‌دولتی «نیروی انسانی» را همراه با لزوم آموزش این نیرو‌ها مد نظر قرار داده‌ایم و براین اساس، تنها  دو مدرسه مجاز به دریافت شهریه ۴۸ میلیون‌تومانی هستند.

وی عنوان کرد، ۳۸ درصد از شهریه تعیین‌شده برای هر مدرسه طبق فوق برنامه است؛ فعالیت‌های تابستانی مدارس به شهریه ثابت افزوده می‌شود که این شهریه برای مهر ۱۴۰۲ - ۱۴۰۳ به بعد است و شامل حال فعالیت‌های سال جاری نمی‌شود.

رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش و پرورش حداقل و حداکثر شهریه مدارس غیردولتی را میان ۵ تا ۴۸ میلیون تومان اعلام کرد

این شهریه و رقم ۳۸ درصد فوق برنامه اما و اگرهای بسیاری به دنبال داشت، چنانچه یک کارشناس آموزشی این خبر را این گونه تحلیل می کند که برخی گمان می کنند شهریه درنهایت همان سقف اعلام شده ۴۸ میلیون تومان است؛ در حالی که شهریه‌ها همان مبلغ ۶۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است که با اضافه ۳۸ درصدی مبلغ فوق برنامه محاسبه می‌شود. پس اگر مدارس همین سقف و کف را هم رعایت کنند، باید شهریه مدارس غیردولتی را ۶۵ میلیون تومان در نظر گرفت.

خلأ نظارت

آیا مدارس غیر دولتی به اعداد و ارقام اعلام شده بسنده می کنند؟ آنچه مشخص است نظارتی بر نحوه دریافت شهریه مدارس غیر دولتی وجود ندارد و نه تنها سقف اعلام شده رعایت نمی شود، بلکه برخی مدارس اعدادی خیلی فراتر از اینها دریافت می کنند و سناریوی طبقاتی شدن آموزش هر سال تلخ تر از سال گذشته ادامه می یابد.

به دلیل پایین بودن سطح و کیفیت آموزش در برخی مدارس دولتی و نبود نظارت مستمر بر تربیت دانش آموزان، خانواده ها مجبور هستند این هزینه ها را پرداخت کنند و مؤسسان مدارس غیر دولتی را برای دریافت های عجیب و غریب بیشتر تشویق می کنند.

در حالی که عنوان می شود شهریه مدارس غیر دولتی قرار است میان ۵ تا ۴۸ میلیون تومان یا ۲۰ تا ۶۰ درصد افزایش داشته باشد، در عمل نرخ ۵ میلیون تومان در هیچ مدرسه ای به چشم نمی خورد و شهریه های دو تا سه برابری با عنوان پیش ثبت نام دریافت می شود. همچنین نگرانی ها یی در زمینه افزایش این اعداد بعد از تیرماه و اعلام قطعی شهریه ها وجود دارد.

اخبار غیر رسمی و تحقیقات میدانی حاکی از شهریه های بالای ۱۰۰ میلیون تومان در برخی مدارس پایتخت و کلان شهرها آن هم با عنوان پیش پرداخت است. شهریه های ۱۵ به ۳۷ میلیون تومان و شهریه های ۱۲ به ۳۲ میلیون تومان و ۳۰ به ۷۰ تا ۸۰ میلیون تومان تغییر کرده و حال نگرانی ها را برای نامتعارف شدن شهریه ها در نبود نظارت در آینده افزایش داده است.